ویژگیها وامتیازات استادمطهری- حجت الا سلام دکتراکبرنژاد

  تاریخ همواره شاهد ظهور مردان بزرگی بوده که با طی مدارج علمی و معنوی و نیل به کمالات انسانی، کاروان بشریت را در پیمودن راه رستگاری و صعود به قله های سعادت و کمال رهنمون شده اند.

ظهور این مردان بزرگ به ویژه آنگاه که خوابی گران بر قلمرو ذهن و زندگی انسانها سایه افکنده و شبی دیجور بر معرفت و معیشت آدمیان رنگ سیاهی و سکوت زده است ، بسان طلوع خورشیدی است که روشنایی و نور را برای انسان حقیقت طلب به ارمغان آورد و چشمان متحیر و سرگشته او را به افقی روشن و امید بخش معطوف می سازد. بدون شک فیلسوف و فقیه نامور استاد شهید مطهری( ره ) از جمله این مردان به شمار می آید که خورشید وجودش در چنین روزگاری طلوع کرد و با اندیشه ناب الهی خود بر ذهن و معرفت جمع بزرگی از نسل جوان فرهیخته و حق طلب پرتو افکند و تصویر زیبا و بی پیرایه ای از اسلام ناب محمدی (ص) را به همگان عرضه نمود.

غروب نابهنگام و خونین او اگر چه خسارتی سخت بر پیکر اسلام فرود آورد، لیکن تفکر الهی اش که برآمده از روحی خالص و رنج کشیده بود همواره بر تارک اندیشه دینی می درخشید و چونان شاخصی راه را از بیراهه نمایان می سازد.

در میان امتیازات متعدد ،نخستین ویژگی و امتیازی که شخصیت والای استاد مطهری را در میان متفکران و صاحب نظران حوزه اندیشه دینی ممتاز می سازد ،جامعیت علمی اوست . این جامعیت، معلول انگیزه بلند و ژرف کاوی ،دقت و سخت کوشی آن عزیز از منابع دست اول دینی است که بخش بیشتر عمر خود را وقف آن نموده است. همین جامعیت علمی و همه جانبه نگری اندیشمندانه در منابع دینی سبب شد که استاد مطهری اولاً به درک و شناخت دقیق و عمیق اسلام ناب دست یابد و با همه وجود آن را لمس نماید و ثانیاً در فضایی مملو از پیرایه ها و افکار انحرافی با قلم و بیان نافذ خود در معرفی آن گوهر گران از هیچ کوششی دریغ نورزد. در شرایطی که برخی هرگونه دریافت جدید دینی را که با فضای ذهنی آنان منطبق نمی آمد با حربه بدعت و انحراف مورد هجوم قرار می دادند و از آن سوی کژاندیشان نوگرا و خودباخته هر گونه تأویل و تفسیر نابجایی را در مفاهیم اسلامی روا شمرده و با گستاخی و بی پروایی به نام اسلام انقلابی عرضه می کردند، معرفی اسلام ناب کاری سخت و طاقت فرسا بود و این دقیقا همان حرکت بزرگ و جهاد مقدسی بود که استاد مطهری آن را وجهه همت خود قرار داد و تا آنجا پیش رفت که جان شیرین خود را به پای آن گذاشت.

برخی ویژگی های علمی – آموزشی استاد:

به یقین شخصیتی با این عظمت دارای خصلت ها و ویژگی هایی بوده که اینها از استاد یک محققی جامع الاطراف و نواندیش و تأثیرگذار به نمایش گذاشته است که در این مختصر به پاره ای از آنها اشاره می شود:

1-  انصاف: یکی از بارزترین خصیصه های ایشان رعایت انصاف در مواجهه با افکار و اندیشه های دیگران است، همیشه هر سخن و گفته ای را تا حد امکان ، تجزیه و تحلیل می کردند و شقوق درست و قابل قبول آن را از احتمالات نادرست، جدا کرده و به حساب هر یک ، جداگانه رسیدگی می کردند. بارزترین نمون? این نوع برخورد را می توان در  بررسی های استاد از مکتب ماتریالیسم و مارکسیسم یافت، به رغم اینکه ایشان به عنوان قوی ترین سنگر دفاعی در میان متفکران اسلامی نسبت به فرهنگ های بیگانه از اسلام محسوب  می شدند، لکن به خلاف برخی دیگر، هیچ گاه با مارکسیسم برخوردی از روی بغض و عدوات نداشتند. استاد مطهری در برابر فضل و کمال و لیاقت در هر کس که یافت می شد حتی آنان که از راهش جدا بودند انصاف را رعایت می کردند و حتی به زبان می آوردند.

2-   تواضع: از برترین خصلت یک انسان به ویژه یک معلم و استاد تواضع و فروتنی است . استاد مطهری که مجموعه فضایل بودند، به قدری تواضع داشته اند که برای همه آموزنده بوده است. یکی از شاگردان استاد نقل می کند که : «برای استاد مطهری حالت شاگردی و استادی مطرح نبود که متوقع باشد ما به ایشان تواضع کنیم، حتی بالعکس بود، یعنی او در مقابل شاگردش تواضع می کرد و فروتنی به خرج می داد.»

3-   مدارا: هیچ گاه در درس، استاد برخورد خشونت آمیز نداشته و برای رفع اشکال، سعی می کردند بیان خود را محکم کنند، نه اینکه با ادای کلمات خشن و احیاناً توهین آمیز، طرف مقابل را ساکت نمایند، این اخلاق پاکیزه، هم از قوه ی علمی و هم از خودسازی ایشان سرچشمه می گیرد.

4-  آزاد اندیشی: بدون شک، یکی از مهم ترین علل و عوامل موفقیت استاد مطهری در هر یک از این زمینه ها، «آزاداندیشی» وی بوده است. این روحیه ، او را در برخورد با مسائل اسلامی، پژوهنده و محقق می ساخت و چون آزاداندیش بود خود را در قید و بند اقوال و آرای دیگران محصور و محدود نمی ساخت، لذا با دید انتقادی به دیدگاهها و نظرات می نگریست و در نتیجه کارهای علمی اش به جای آنکه «تقریر و تقلید» از حرفهای دیگران باشد«تحقیق» زاییده از سرچشمه های خلاقیت خود او بود و چون آزاداندیش بود نیازی به تکرار افکار دیگران نداشت و چون تکرار نمی کرد اندیشه هایش نو،تازه و ابتکاری بود، چه اینکه هنوز هم آثارش بوی کهنگی به خود نگرفته است.

    استاد  مطهری چون اهل فکر بود در میدان پژوهش اندیشه ی خود را برای جرح و تعدیل افکار آزاد می گذاشت. بحث های علمی استاد چه در موضوعات فلسفی از قبیل اصول فلسفه و شرح منظومه و چه

در موضوعات اجتماعی از قبیل نظام حقوق زن و چه در موضوعات فقهی از قبیل ربا، با نقد و ایراد توأم است.

علاوه بر این استاد مطهری از امتیاز دیگری نیز برخوردار بود. او از اظهار شک و تردید در معارف اسلامی ، از سوی گروهها و افراد مختلف استقبال می کرد و آن را سبب بالندگی معارف و آشکار شدن حقایق می دانست.

روحش شاد و راهش پر رهرو باد.

این نوشته برگرفته از کتاب ارزشمند «بر فراز اندیشه» گردآوری و تنظیم: علی تاجدینی و تدوین توسط نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها می باشد.