محققان دانشگاه ایلام با کاربرد نانوذرات، زیست حسگری طراحی کرده‌اند که دقت و سرعت بالایی در تعیین هورمونhCG دارد. این حسگر از موادی زیست سازگار، پایدار و کم‌هزینه ساخته‌شده و در صورت دستیابی به تولید انبوه می‌تواند در مراکز و کلینیک‌های تشخیص پزشکی بکار گرفته شود. این تحقیقات در مقیاس آزمایشگاهی انجام‌شده است.
hCG اولین هورمونی است که در طی دوران بارداری توسط جفت و همچنین در بعضی بیماری‌ها توسط انواع تومورها تولید می‌شود. افزایش سریع میزان این هورمون در خون یا ادرار بلافاصله پس از لقاح، شاخص ایده‌آلی برای تشخیص و تأیید بارداری است. به همین دلیل اندازه‌گیری آن توسط مراکز بهداشتی درمانی و کلینیک‌های تشخیصی طبی بسیار حائز اهمیت است.
به گزارش خبرنگار روابط عمومی، دکترمحمود روشنی، رییس دانشکده علوم پایه دانشگاه ایلام، با اشاره به اهمیت اندازه‌گیری این هورمون، اظهار کرد: یکی از ابزارهای مورداستفاده در آزمایش‌ها که اخیراً توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده، زیست حسگرهایی است که درروند تشخیصی، اثر دیگر ترکیبات موجود در مایعات بیولوژیکی را به حداقل برساند. در این تحقیق نیز تلاش شد تا با به‌کارگیری نانوذرات، زیست حسگری طراحی شود که قادر به شناسایی دقیق و گزینش پذیر هورمون مدنظر شود. مهم‌ترین هدف این کار عدم نیاز به تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته‌ی گران‌قیمت جهت اندازه‌گیری این هورمون بود.
وی گفت: نتایج نشان داده که اندازه‌گیری hCG به کمک این حسگر به‌سادگی انجام می‌شود. از طرفی به دلیل استفاده از مواد ساده، ارزان و زیست سازگار حسگر طراحی‌شده مقرون‌به‌صرفه خواهد بود؛ بنابراین کاربرد آن جهت تأیید مثبت بودن بارداری و پارگی کیسه آب طی دوران بارداری و حتی تشخیص زودهنگام برخی بیماری‌های سرطانی بسیار مناسب خواهد بود. لذا نتایج حاصل از این روش می‌تواند در مراکز بهداشتی درمانی به کار گرفته شود. افزون بر آن با این روش می‌توان دریچه‌ای جدید برای ساخت سایر ایمونوحسگرها گشود.
دکتر روشنی در پایان به مقایسه‌ی مواد بکار رفته در ساخت این حسگر با نمونه‌های متداول پرداخت و گفت: «کاوشگرهایی که تاکنون در طراحی زیست حسگرها معرفی‌شده‌اند، شامل ترکیبات شیمیایی آهن و برخی مولکول‌هاست؛ اما در این طرح یک نوع ویتامین به‌عنوان گونه‌ی کاوشگر استفاده‌شده است. همچنین در کیت تشخیصی پیشنهادی از یک نانوکامپوزیت زیست سازگار، پایدار و غیر سمی استفاده‌شده است که به همراه نانوذرات، سطح وسیع و پایداری را ایجاد کرده که منجر به حد تشخیص بسیار پائین می‌شود.»
بر اساس این گزارش، نتایج این کار در مجله‌ی Sensors and Actuators B Chemical (جلد 222، سال 2016، صفحات 1103 تا 1111) چاپ‌شده و دکتر محمود روشنی- عضو هیئت‌علمی دانشگاه ایلام و اکرم ولی پور- دانشجوی دکترای شیمی تجزیه این دانشگاه در انجام آن همکاری داشته‌اند. همچنین این زیست حسگر ثبت اختراع شده است.
